Ræður og æfiminningar eptir hjónin Snorra bónda Sigurðsson og Guðrúnu Oddsdóttur frá Engey.

narrt t

Jtv. 4M5-.

i

*

%

\

M X U u v

V . ‘

°9

... • 't: >.04

\ * ir I

f itn inn in q ctt

• <* • » * ■ /

epttc fjjínin

^ttorfs tíntio Siflutítarf'ott

• I

og

ðitrtmttttt ©DJjsaótítr

fccí

© n ð M*

%

2veyEja»t£ 184 5.

9

‘Pcetttabflí « fojínab crfíttgja fcivW/

#f ^efga ^clg«fytit»

I

t

\

■*

I

s.

& œ ð a

* 0ö1 &in vi& jar&avfut

Snorra bon&a Sígurbarfonat:

fann 19&a 3vo'»emb« 1841

/

af .

SSdmficfjuprcflt (B. Hfyo rödtfen#

Sítbbara af £5önnebor3oörbunm.

^uöo 2ínöt/ fegtr fuo: (ÖpinBr. 14, 13.)
fÆlír ei’u ötnír ftamlt&nu/ fem t jÐrottní
t>ey« — já 2ínötnn fegir/ <tö í>etr fíult l?r>tl*
<tjí af ollu fieívva erftöt/ eit fcetrra ueri?
fylgja $>eím cptir*).

Síec fcm lifum, erum oanir ab yn'éa jpa foeía,
fem banir eru, og jafum meb f>oí, ab oe'r effi alt'tum
ofé fja'lfa fcela, a& f>ab fe' eittíjoab fem ofá alla a'fforti, ett
einfanlega prt'éum oér í)ina framlibnu fœla, pegat

*) ©on'ur í)tní framííbna mœíbtfl rt! ab fefc.t re ( trt oari obr
um frcmur valinn vib fjerra rcefifari*

i*

4

x>cr siféum, ob peir rfífu t>ib bogan fofi ob buo, og
fegjum þá nieb ©praf: <D Daubi, fyvstvsu vei gjorir
fbú vi'ö í)inn nauDjrcböa, t>ib fann, fem neiFuc er
og g.'tniaíl, cg t aísíryns forg , og ei neina
betra cb vona, né eptiv at> bíöa. Sg |H> dní)tt0r
ot!a œfí t)afi linsmabúr oerib, f>a' femur þó f)ar,
ab oer fognum pftr þané frelfii; á J?eim ttma, pí
x>aftaravnir í l;iisími fTjáífa, og þ>eiv frertru neröa at>
be)>gia fig, myínurnar franba tómar, af £oí í>cer eru
orbnar fno fiar, og f ýnin ev mvri 2 útum gluggana;
og f>ó rnenn l)aft beig of baubanum, nieban allí íeifs
m í Ipnbt, ebur mcnn enn eru á pngrt arum, f>á
fegja menn f'd, f>egar fuo er fomib: Ðftafr f>tí eigt
Daubamt, fyugöa ab f>ab er foo of !Ðr ottni tiljTiffs
ab pftr oöu bolbi, bœbt f>eirra, fem fpric f>ig t)afa
oerib, og eptir f?ig munu foma.

(in f>egar oér nit prffium f>á fcría, fem bántc

eru, f>á má f>ab foma af pvi, ab oéc œt(um f>cim

muni bcíur oegna eptir enn ábur, og f>ab fcemic íjoerjs

\

urn gdt'Um Erifínum, fem fínnur íií fjalfð fínð breiff*
leifa. ab fplgja mebbrcrbrum fínum til grafarinnar,
meb fefáari f;a'íeifu oon. @n oe'r meigum famt ei
glepma (5ut>s or&i; en f»ab er eí (5uös orö, ab aUic
framlibnir fe'u fœtir, peíbur fegir p ab, ab fcir fe'u fooí=
ir, feut í tÐrottni beya — pví £d oe'r fdum ba'nir,

er ei miflu aflofib, f?ar fem far a' eptir féraur oóm*

urinn, 03 ab ot'ðu mun engi p ar géía rétticett fig af
»erfunum, ebur a'litifi preinn frammi fprir f;onum,
fprir poorjum pitnnanna pimnar effi eru f)reínir; en
»or réttlœtíng tnun Eoma af trúnnt, og oeitaji ofS
af náb <5ubs fptir SÐrottinn Zeeúm Krifi — 03
/ '

5

<Fni& mun fffpta peim er fijrir t>cmílótinn foma,
bcebi fit fyceqvi og rinftri f)anbar, og ntun ffabfefía
öjúp mifib miQi íjoorutoeggi, en t)oar b>c 0 r cerbuc
feftur, mun unbir þot fomib, tjoornig f)ann &ó; en
f)C 0 rnig f)ann &é, er bunbib oib f?ab f)O 0 rnig f)ann
lif&i — peir einic meigu f>ot fœtir fatlaff, fem &6u
t iDrottni, af fot prir fjefbu lifaö t Srottiii; en ab
lifa og t iDroíírti, f)öab er |?ab annab, enn ab
l)afa oanbab framferbi ft'tf, bœbi fprir iBu&i og memn*
um, ge'gnt rcrfifega ffplbum ftnum, og oarib oeí því
ptinöi, fem (But> f)afbi manni geftb, foo menn ga'tu
ffitib f)ér oib meb röfegri famoitjfu, og góbu fonar-
fegu frunabarfraufli fil CBu&e, foo mcnn beoanbi ga'tix
fjm'gib t' f)an§ fabm, ein§ oa barnib, fem fletjgir féc
t' fabminn á febur ffnum.

@n ftof eru fieir nú foo fcelir^ fem {rnnnig beya
i Sbrottui? $)eir muttu, fegir Ifnbínn: Ijotlaií af
0 Ílu fceirra' erftöí. 95ér meigum meb engu móíi fa'ta
ofá í f)ug foma, ab CBubs barna fjoílb fé innifalitt
t' t)bju s og abgérba = !et)ái; eináog t)bjulet)§i f)éc er ft)ttb,
foo mun f?ab œftníega fjarfcegja fra (Buöi, og oera
í)onum til oinjtri fjanbar, en eifffur tjerfnabur og
tjbjufemi, oera fjonum til f)cegri l)anbar — I>»ííb frá
erftöi, J>tjbir í)ér {of faufn fra' efíum peim marg«
folbu mcebum jþefða It'fé, er menn f)afa tefib t' arf
meb fjtnbímti, foo ab ftegar oér f (Buös rt'fi erum
freíéabir orbnir fra' fpnbinni, f>a' mutt ei feingur nein
mœba eba fjarmur na' til oor, fjelbur munum oér
njóta óumrcebitegð friöar og fagnaöar t' f)eiÍ 0 gum
3íttba. — ?peir fem í IDrottni eru öánir, munu {ac
f>m'Ia(í frcf 0 Hu {eirra erfibi — f)ar ()efir einnenba,

6

f

íH javbncff Iijban, (Su& mun afperra 0ÍÍ feirra ta'r,
og far mun et leingur t^eprafl fjarmut né Foetnan.
@'n f»o mifib, fem t er oarib f>efða foelufegunb, f»a'
befir f)ó ( 5 ub œílab bornum „ftnum abra meiri, fú
er eEFérí auga r>eftr fjeö, eb’Fért epra be)?rt, 03 ei
• I>eftr t noft'urs tttanns I;ug ebur í;jarta Fomib.
©ngi ntabur er foo uitur, ob l)ann funni ab gjora
flíra grein ftjrir Jjof, l)öab (Suö tjafi J,’eim ft)rirí)ug=
ab, fem I)onn eljla og fjanð boborb uarboeita. SSor
terft’ ufp'tj&ir {tab ei ab fuQu, J>d feigir b an n: ab
f)eirra »erF tnuni fylgja feim á eptir, 03 géfur f>ar
meö t jb’fu aö meöoitunö umliöinnar ceft og bre)?tni,
muni netöa eins og grunönollur fd, « þnorjum
byggjaft nttmi og oapa fú fœtan, fem þinum trúljmöu
ÍDrottins fjónunt er œtfuö, og benbir ftunnig til f>efð,
ob oor t'omanöi fcela, fe' na'focemlega fameinub
oib oora umliöttu brepfni, cin§ og fagt oœri: einð
og' einn l)cftc tifaö, foo mun íjnnn öe)?a, og einð 03
í)ann öó foo tnun !)onum ííöa.

‘ij.'eíía Itf er unbtrbtínfngur ttnbir I)ib fomonba,
og f)ib fomanbt er framl)alb af J>efðn'— öattöinn cr
ei annab cnn oifiaffipti, en feinni oiilin, mun fara
' eptir fot, l)r>0rntg oér fjofum ftjdnab t I;inni fprri

— J)of vov nerF fvrgja ofs eptit - •— f’etta cr aílt
fem oéc oitum, og f>etta J’urfum oér opt ab brrjna
bcebi ft)rir fjálfum ofð og obrum; og íjoencrr, fem
oér fplgjum mebbrcebrttm oorum til gvafarinnar, er
jþab oor cebjla glebi, J>egar oér gétum fagt: 6<rlt
er í)inn framliöni b ö í fyann en bdinn í fDrottnt

— f>of J'a' fegir 2ínöinn ofð um leib, aö Ijann muttt
Ijoílajl af e>Uu fínu erftöt og aö fjans oerF fyigt

tjonum tptir. ípeffa fatna fcgír 2ítiM'nn ofS t' bðg,
er tér ftjlgjum fil grafarinnar fot fyeibaríega og ra'b»
oanba gamalmenni ©norra fa'Iuga Siguröarfynt frá
Æingejt. (Bub leibbi l)ann a' í)aan atbur, og gaf
fjonum na'b til ab ga'nga langan neg, meb Ijeibri og
fóma, foo í)ann nú er fomittn til grafarinnar meb
ófpilfu og fleffíauðu mannorbt 5 meb {jeim orbetýr
fem ei mun be);a, af því »t)rbíng og elffa í)afa af*
refab l)onum f)ann, — ftab er Fransinn, fem bœbi
náfomnir og ranbaíaugir f)ofa fléttab, og leggja {
bag a' Kiflu I)anS. ©n eg oil mi t>elfi la'ta líf t) an $
Itjða fér fjrflff, meb þoi ab fegja fra', ceft þane,
ffapferbi, ftbum og atbesfnum.

Snorri þeitinn Sigurbarfon, oar borinn og barn*
fcebbur í)ér í tKinge);, eg finnft t Jíprfjubófum ab
f)ann er fFýrbuv ftann 13 9Wob: 1754, en ei ec
J>ar minnfí fœbt'ngarbagSinS — l) ann lifbi b an ft'ban
og dl aHan ftnn albur, 87 a'r, og njunu ftefS fcí
bcemi ab noífur í)aft foo lengi oerib á fama fíab,
og albrei boalib annarflabar ab oiflum, og ooftar
ftab flrap um flobuglpnbi og faflfjeíbni, og ftab ffap*
lt;nbi, fem et)rir wel flobu ftnni, og lœtur fér lt)nba.

7ír 1781 giftifl f) ann merfíéfonunni cBubrúnu
(Dbbebóttir, fem lét epíir ffg oetbflulbab lof fprir
gubrcefni, ga'fuv og gjcebffu, og oarabi fjeirra fam,
búb til fefS a'r 1818, t 37 a'r, og a'tfu pau faman
10 born, af f)D 0 rjum enn lifa 5, 3 fpnir og 2 bcefut
— ftau fóftt faman olbtingiS bía'fa'tccf, en pab oac
meb frábrugbnum tjcetíi IjoorSu ffiub blefSabi fau, og
oar f)ab J>ó regla Snorra I)eitin3, ab f)ann albrei
í;afbt mifinn útoeg, en {jeim er í)ann l;afbi, oar ab*

8

Ibugab. ©ja'lfuc öac fjann meftt aforíuntabur, for=
fíanb§ og firifnabar mabur, foo þann boebi bróg
mifib ab, tjprbti oel um, og oarbi meb fjagfpni —
tyann »ar foo f)eppinn mabur til fjafar, ab f) on « m
warla bra'P ftjfur, po’ ei fcingi abrir, og foo oar um
aflt, ab í)oab, fem fjann tof ftjrir, f?a oar fem
fjeppnin ftjfgci l;onum fjoeroetna. dn bab Jjdfti me'c
merfifegf, foo miíifl bugnabarmabur fem f)ann oar,
ab ei fdft a' fjonum aft, og engi oar l)ann f)doaba=
mabur, fjefbui* oann f;ann aflt meb f)cegb og reglu=
bunbinni jiiflt'ng, einð og f)°0rsi fjcemi oib bann, og
oottbuji foo aflir, fem a' bœnum ooru eptir fjonum.

Sfíer fjeftr ce ft'bart oerib t' minni, er eg t' ceffu
oac a' j)eimili f)an§ um tíma, ab p a' beprbi eg afbret
eitt obru Ijcerra, f)et)rbi oarla foo mifib fem noffrum
manni fagt íil oerfa, og pó oar foo unnib, ab ci
fjeft eg ft'ban fjeb annatjiabar fremur. S umgengni
ftnni oar f)ann jiiltur, jafnge'bja, en pó oibmo'tðblt'b*
ur, rœbinn og oibfunnaníegur, famt oar f>ab fnib a'
aflri f)egban fjanð, fem oafti otjrbtngu, foo einginn
munbi bjdba fjonum neitt freft ebur ofcemilegt. Sunb
l)an§ oac aloarfeg, fot’ eg md meb fanni feigja, ab
fjann oar af f)jarta gubrcefinn, ab ftb efbri manna,
fem trúna oarboeittu ein§ og ftnn bejia fja'rfjdb, og
fjeibu ab foo munbu f>eir fa' beji gjœtt famoitjfunnar.
£>an§ umgeingni, tal og bagfar lijjii fof, ab anbi
gubroefninnar bjd f>ar t' faflauðu fjjarta.

©norri fjeitinn oar pfirlceti§lau§, og f)ann fofl=

#

abi ei ooíta tií, Jtegar f)« nn bab (Bub ftnn f letjn*
umj gubrcefni oar f)onum aflt, annan lcerbdm maí
f>ann ei inifitð, og talbi bccnbajie'ttina 0 brum jidttum fcefli.

9

S5if§tmmum ft'nutn navbi fjann mefi fií btíffapar*
fprirtjtjggju, bar {>m' tneir á greinö l?an§ en gáfum,
f)ann í)e'lb£ mjog tneb elbri manna f)a'ffum, og funnt
ei, né uniti n»bref)tfngum, oar b c f§ °9 etngt non,
fop gamaK mabur, fem f)ann oarb, og jafnan eybút,
ab tjonum munbi gébjafl foo margar titbrepfmgar, er
í)ann fjeb tjafbi um bagana, (t;ann t)afbi oerib í)éc t
8 ta 5^refia ft'b).

©a' fa'tugi nar eini)O 0 r mejli ra'boenbniðmabur,
ogoitbi eingann mann a'fœtafi, erm oar oifð og áretb=
antegur t' PÍIum oibffiptum, pib t)P 0 nt fetn eiga par,
og fm ei berri mifib á go'bgjorbum í)anð, pá Pac
f>ab t' pefðu, ein§ fem pbru, íunb I)anS, ab t)afa et
t' i)áoaba, ebur oinna fér tit forbilbar. épann gjprbt
morgum goff, og Jor fem t)ann tóf trt)gb oib ein*
t)P0rn, þá fleit t;ann t)ana atbrei, t)ann oeifti morge
utn effjttm og tminabarlauðum fja'tp, bcebt fprri og
feinna, og eru petr enn lifanbi, fem géfa borib t)ér
um, oa oar f)jalp f)an§ opt oeruleg, {>ar fem ()ann
piféi ab báglega oar aftabf, f>t5ít íjann et brepfti foo
Pib ada aífjpbu, enba oar ot'fi, ab meban Eotta í)an§
Iifbt, fjoatti b l >n jafnan fi( go'boerlantta, J>ot f)un oar
tjofbíngi, en t)ann góbmenni. époab fem gjalba ffplbí,
j)á galbt t)ann greibtega, og oar einí)U 0 r mejli jiprf*
ur foeitarínnar; t>ab oar tit fanninbamerfté t;érum,
ab á ftrt'bétímunum (einfum árin 1807—10); í)é!bí
t)ann um tfma 3 áréómaga, fem oar frefaíbí oib pab,
er f>cic íúía mt, cr mcji t)afa útfoar, og um peíía
fama leiti, þá í)arbinbí ooru milil t)c'r á 9?eöinu og
í>ó otbar, íét í;ann fáfœlum baráofan rtflega t)jálp t
té. <5ub táti ofé ei tifa abra eitté tíma, en fjaemi

fab uppá, munbu uart ftnnafi nu mebat uor margt'r
fítfir bjargoœttir, og er ofð botlt ab minnaji fefð,
tjoorju í>inir etbri menn f>aft affafiab, ao ei .qjoruni oér*
nteir ttr ofð, entt fenn .rof eru íil. Jpérabaufi ujjj3í
ót t)ann marga ungltnga, bœbi af foeit og abra, er
t)ja ttonum na'bu {'rifnabí og uvbu ab buganbiðmonn*
um. ^)ann oar eintjoor uppbt)ggitegafii bónbi þefðarí
ar foeitar, bcebi meb bffðum tjœtti, fem nú er fra'*
fagt, og J?ó ei ftbur meb epíirboemi ftnu, bœbi d fyeim *
iti og af; t)jónin geingu d unban obrum meb góbu
eptirbcemi, innrœtttt otíum oprbtngu fprir bpgb, gub«
rcefni og fóma, bornin íoerbu aufcfoeipni og oprbfngu
ftjrir foretbrunum, og eg pori ab fuCtprba ab enginn
gat fa' oerib fiabbur f (§ i n g e X), pó um Htinu tíma
oœri, er ei fœri Jrnban meb otjrbt'ngu fprir fieim
ffbgjcebum er t)ann fa' par d í)cimitinu.

©á fa'lugi oar og afla cefi, fjuar fem ijann fom,
t)inn mejii reglumabur, og f)inn ftbprúbafii, foo fjann
oar í metum l)já rffarf og fátœfarí, og þjá f)0fbtngj*
um, fem oprbtu i)ann fprir l^oorutoeggi, ráboenbni f)anð
og bugnab, og fann eg ab nefna mebaf pefðara,
©típtamtmann (Ðíaf 0 tepl)enfctv S 3 iffupinn ribb*
ara (fíeír X)tö«Itit og Aonferenðráb iTíarjmío
0 tcpf)enfen/ og fl.; en ^refiunum gat ei annab
enn fá mabur oerib einfarfjcer, er fofnubtnum oar til
foo a'gjœtrar fprirmtjnoar, pof peirra afíjafb a' fófn*
arbornum peirra, er meji unbirfomib mannfojiunt
Ijoorð einð, og peim er, ebur a' ab uera, l)O0r fa'
fjcer, fem.gjorir (Bufcs oilja.

© n o r r i í)eitinn oar fjraujiur um oefi fína, og
lá albrei fóttoeifur, en fem albur fcerbifi pfiv l)antt

11

t/

bapvabijí' f)onum fpn, (joovja f)ann algjorlega mifii'

1 % * _ •

■fi)riv fyórumbií 11 avum, og^meb {mfJ?d fnufci f)ann
' v «ffert til umfpfðlu, er born f)ané novu uppfomin,,en
etli og fjóníepéi fœrbif! pftr t)<wn fja'lfann, pá pattti
f)ann bújfap, og bólfcí fxg f)ja íeingfcafptti ffnum jPe'tri
© u fc m u nb éf pn i, en pegar f)ann ci Icingur gat
fjaft f)m fornu umfoif og f)veiffngu, ociftifi l)ann fma'rns
faman, pó ei bœri a' pm' til muna, fprr Cnn petfa
feinafia a'r, cn pab oar meb f)a;gb, og líf i)ané floffttí
abi fem Ijóé, er blt'blega íjaffci logab, en alfcrei b!ofé=
ab itpp;. f)ann tóf I)elga pjónujiu fa'um bogum a'bur,
og nar f)ann pá meb rœnu, pótt neifur oceri j I)ann
ffilfci nib penna í)eim pann 12tap. m., er I)ann ()affci
fulla 7 um a'ttrœbt, elbflur mabur í peföum fofnubi.

C9 f)ann muni af peim monnum, fem nú lifa,
t)afa fjeb t)oab flefta affomenbur foo Idngt fram —
fja'lfö t)anö born ooru 11, bqrnabotn 37, en bavna--
barnaborn 17, og munu allir mœla, ab fó einfjooc
efnitegafli og mannocenlegafii œttfíofn, og fa' í)ann
engann af fteféttm m0tgu affomenbum rata i neina
óf)am(ngju.

(En pegar eg nú ab liftum Itf pftr líf ©norra
faluga; pá er peféi meintng mín, ab ()ann ei í)affci
neinn einíIaPa eginlegleifa foo tit afbrt)gba, ab ei
mcctti finna bjd fleiri bcenfcum til jafnabar eba md=
ffe fremur í fumtt, en eg tel bonum pab mefí til
gplfcié, ab f)ann oanfabi pab efle’rt, er bttganfciðmanní
inn prtjfcir, pot margir eru afbragbðmenn t fumu, en
ffortir pá til t ebrtt, en f)ané fofíír rtoru jafnir, fann=
ffe' f engu frammúrjíaranbi, en pefé farfcetli, pegar
engin bar annan ofuríiba, fjelbur fameinubujl í fag*

12

urri eimngu, íit ab gjura í)antt ab fómn
arimiar og mattnféíagsins. épantt oar gubrcrfinn og
tnitnabur mifiQ, enn fu> fprir pab einð fattinn, fit
ab gégna fefðutn íjeimi og t)an§ fftjlbum, — f) a nn
»ar ra'boanbur og einfalbur, en ftó Ic't í)ann ei f)eim*
inn bleffja ftg nc' tœla, — t> ann UQt: góbmenni mif=
ib, en f)ó reglufaftur og ftobugítjnbur, — í) Qnn ÖQn
jtarfðmabur mifitt, en {;ó albrei óncergjcetinn, f)t)0rfi
nib fja'lfann ftg né abra, — tjann oar tjógta'tur t
atlri umgéngni, en fénnbi f'ó obrum ab oprba fig,
og er J)ab aliftun mtn, ab flefiir farfceHegir í)tuíir, f)aft

N «

tjonum oerib oet géfnir.

épaft ea mt {>m)tt potinmcebi titfjet)renba minna,
fta' bib eg mér forirgéfijt fiab, eg fjeft ffjatban a'tt ab
tncela eptír merfiðbcenbur, en eg met pá, fem fiob og
jlpttu tanbðinð, og par fcm peir oinna foo mifib, fpr*
ir ofð t oerfi, ma' ei minna oera, en f'ó oér meb orb*
inu teitumfl öib ab uppiíjalba peirra minntngu. £itt
er annab ab eg peffti í)inn fa'tuga merfiðmann, í
ítffu ntinni, cn menn gjoraft pá jafnan tolugir, er
menn minnafi pefð, er oibbar á Jjeim a'runum. @ri
pab oitbi eg tjafa niburtag befðara orba: „ab foo
munbi eg bcenbur fjóáa, fem ©norri t;eitinn ©ig*
urbatfon oar t' ginget)".

fpannig oar beim manni oarib, fem mt liggur
na'r t' ítefsari ft)jiu, t)ann Iifbi og bó í £>rottni,
fiefð oegna, fegír 2tnbimt ofð: ab batm (jot'Ii af
otlu fíttn erftbi, og ab f) nns »erf fytígi íjonum eptir;
f)ann trega rceftarfom bortt, og mifiCt ffari œttíngja
og oanbamattna, fem attir í)ofbu aubfpnt ijonum
Ot)rbtngu t' tifanba It'fi, 03 futttta nú ei oib ftg, eptic

13

«

ob f)ann er fra' íeim feíinn, Jjo'peir »ifi, ab pefða
nar non, foo bnalbrabur, fem f)ann oar orbinn, —
foo er elfEutmt og oyrbítigumú oarib, ab fjiín gc'tur
ei flifib oib ftg faFnub. @n f)ib b^rtt og abrir ttá=
úngar oitib, ab nu fnrjf, f>oíIiíl i)<xnn «f ellu ft'nu
erpbi — Idtib binn fyeytta þot'Iafi! — Jþib oitib ab
f)ann er fcefl, loftb G5ub fyrir (;«ns I>»ílb!. @n f)ann
fianbi mebal pffar, fprir í)ugffotðinð fjonum, einð
og fagurt eotirbœmi mannfofianna, og ftib ffulub
Ia'fa barnabarncbetrnin t)ei)ra, Ijoornig bnnn í)cgbabí
fe'r, fem eginmabur, fabir og búfsbónbi, f)O0rnig
fjann rcefti f)elga trú, unni gobum ftbum, en oann
pd bbggilega ab bogðoerfi ft'nu; f>ib ffulub I a’ta f)anrt
lifa, pó f>ann fe' bóinnj — meb fieféum a'fetníngt
oiljt’b fþib beibra minnt'ngu f)anð — meb þefðum a=
fefnt'ngt oiljib ftib fíiljafi oib gruf I)an§: Grífért ec
I)ér a'ngurðefni, t) Q nn oar orbinn fabbur It'foaganní:,
og beibbi eflaufi fjaifur (Bub, <tb (áta nú $>jón ftntt
í frtbi fara. 9)ieb einfalbrt trú l)afbi f)ann geingib
ft)rir <5ubs augliti, Ijooreb oerib f)afbi I)anð íjjaíp,
afltf fra tjanð a’jlu, og effi pftrgaf f)ann, þegar
Ijann oar gamaH orbinn, t)«br§ oegna í)ann gaí fagt d
banabcegri: f> u / 5>rottinn! l;eftr frelsab fálu mt'na,
frá battbanum, mtn ctugu fTrá tárum, minn fót frá
fallt! í)ann gat fagt pab, pvi t)ann lifbi og bó fent
jiafur lánemabur.

Sofðinð foeb cg fúg fullfœlioin! Jþdtt-púnú f))rfi
férí t)e'öan farin, Jþa' er f>d tninnt'ng þt'n, famfléttub
cejfubraumum mt'num, f>ab er fem baftr Jþú borib
méc oinfamlega foebju fra' forfebrununt, oib íjoerja
Jþú f>afbic talab, meb íjoerjum jþú íjafbit oerib,

I

£t'n tau(l »ar mer efEi, fem peifra manna, er ntí
eru uppi, l;clbur oar fcm fjœmi f>ún ur fyélgibo'mt
la'ngt umlibinna tima; en ntt ertu libitin, og fteir
menn, oib fjoerfa f?tt a'ttir fal og famjíipti t' oeffu
fínni, eru fallnir fra', l;t>ert evu ^eir farnir? graf»
irnar fjafa opnab ftg og foeipab pd mprfrum nceti
urinnar — tímaná freibanbi bplgjur fjafa geingib
pftr pd, og l)u!ib pd f boffu bjúpi; en 2ínbi (Bubs
foeimar pftr láb og teg, og fegir: ab molbin fjljóti
ab fyvetfa aptur til jarbaritmar, öf fjoerri f)ún et
fomin, en Sínbimt fari til (Buíife, fem gaf l;ann.
^)ib góba, fanna og (5ubi ftót'nanlega, er f)imneffð
, eblið, og fjofubffepnttrnar géta et granbab pof, og

baubinn fjeftr ett'ért rtalb j’ftr peim, fem oinna, fifa
og beya, fyrir fcab, Ipelbur eru í?eit inngeingnir tií
Ijins lifanba (Bubs fiabar, til óteljanbi einglajíara,
og til fuUFomlega réttlátra 2 ínba, og til (Bubs ales
íjerjar bómara; Jja'ngab ert einnig fttt fominn, ceruí
eerba gamalmenni! pú fem fjafbir trúlega barijí pinni
bara'tfu, og oarboeitt írúna og gdba famoitjfu, — jorbs
in mun g eyma ItFama ftinn, — oér tmmum gejutia
tninníngtt fcítta, en fála fcín ev geymb f?já ( 5 ubi. 2 lmen!

I

u

4í>er <r lagbur
ltfami fliíinn af 0 nn og a'rum

@tt o rt :a bónba (Stgurbarfonar

fra' © n g e

|>ann »ar ýar fcrbbur 13ba b. Síóoembr 1754.
'Bfyflít par 87 a'r, f»a f>ann bó 12ta b. Síóoetnbr

18 4 1

Jtá orbinn 65 nibja
fabir, aft 03 la'ngafi
f í>jónabanbt 37 a'r.

^ötttt vav jjeibursféfagi mytti gófna ffiubs

tjeibrabrar (téttar, <5ubs ab bobt,

b«bt ab ötotPu og albrtj í»urfanbi bróbur tii f arfa-

©tunbobu, íanbi! jtarf ab uanta pitt!
jjocrt fem eínn er trtira’ eba lœgra fettut/
*r b«nn JDrottiní rerfamabur réttur.

3 ^enbur punbib bwrjum fe'Ef b nn " P tr *

ÍB«nbaf!e’tt! J3Ú 6i;gbar oblug jtob,
tt'f ab bygb og tt'P ófamt ab fFi;lbu,
rtrftu fatl fiitt, oblíngé bíemi fylgbu!
fi;Qir fú pa' fíburlanbliné 6ob.

@00 minnti(f

ty. 0 .

I

16

Haurber á nabe&t

(Bóöfvœga

0norra bónba Stgurbarfonör

fenbí f)an§ ©rfíngjum

af íeim fenv
(Sóbflim 1 1 e g « r,

«•

2ágib: 31ú gr«tur mifínn 2E)'»3.

1. ^frœnbur og fé, fem pú,

folnar og leggji i bú,
er reglan otlu fú
onboerbu géftn fra',

einn oeit eg oeftb lifaí
Oóminn fiann, er baubue a'.

2. 9lú fbrgir falfamt folö,

fprr $>ann ffraut f)ennar bar,
nú bprgir bein Jjau moib,
beji er til faínabar,

unnn i)\i cebri og fcegri,
fieirra, fem nutu naoiffar.

3. $ar Snom Stgut’Öofon/

faiabur fegftab a,

17

uppfyllt er uel fxtna »on,
öerbtflunum f»eim ob ncf,

Ijeitin fem etlum eru,
er fama rafib feril fa.

4. 2ínbinn burtteib fem tjóe,

[jós |?ab mj 0 g fagurt brann,
er famt fjef§ u})pi brós,
ötbrei fem bofna fann,

a flt'ft tit eptirbreiptnté,
abgjcctinn ferfjöorn eQgjja mann.

5. 6nn látni t brjófti bar,
bh'bt geb, en tal = (aufi f>ó,
fjeimiti bcfbu bur,
fjógtceíi og ffnniðro',

farfcetum gáfum gjcebbur,
tánsmabur f>eféi lifbi OQ bó,

6. ^binn fprir utan ílcegb,

•teubs bann og fóma naut,
ftglabur, famt meb fjcegb,
figtafl le't ei oib frftut,

góbfús og gofuglynbur,
»mfa|Tur jafnan, vinfoetb fjlflUÍ

7 . ICvúrcrfinn glabbi gób,
gjáft'ft ftnníi ei par,
ráboanbur rófemb mcb
rcefí fftjíbna fué a' oar,

rftungóbur, regtubunbinn,

ncergjcetnt einS oib abra bar.

8. 2íCítr fem unna trygb,
af aftíb fafna f>«ns,
enð funna ab bug og bygb,

2

13

fcánu s og fmí&at * mamis,
graf)ocrbu gamatmennf,
íjeeftr pm'ltfu fjeibur fran§,

9. 9?ú er f>amt numinn fjœr,
tTáúugai- foeina og 3$0vn,
fjeftr ofS f) 0 ggm'b nœr,

^ieijar ftgb meibfía gjorn,

fafnabar farib blœbír

fú ec pó ein mtít forgurn wrn.

10. 3fb lifum oon pd oib,
otír meigum aptur fjáff,

0 rfiutta eptir bib,

og par famþuga ba'j?,

^orfjtínar fá ab gjacbffu,
er um megn (oetur engann Jjjáji,

11. gíuttur á frt&ac i 0 tit),
fagnar nú anbi f)inn,
laufn oib 0 K Itfíjamð b0nb,
lofanbi ftann f) 00 rt ftnn,

olbrubum er f)t;tlb oeiíti
berfin bage eptic uelutmiit.

II.

K œ ‘ú a

fynUiit »tb jacbarfðc

©ubttínar SDbbðböítut

pann 5ta Sldwcmbcv 1818

a f

©fípfpvdfafit 2í. c I g (t f y n t.

Stibbara af íDanneborð^orbunnt.

^Ocgac vtov grctðan tíav faKabuv fil aí> tccBna bdff«
uc fdngSntattnðiné Sa trt, t>arb í>antt J>efð nar, ab
forgarlœíi t>oru bprjub t foburéinð t) u,ð, "/ annabt)»0vf
af pm' ob jhíífan oar pegar la'tin, ebur af pm', ab
f)itn t>ar bauboona, og pá tatabi í>ann peféi merfitegu
orb, t f»»t í;ann m'éabi fólfinu, fem forgarícetin ^afbí,
u'r fjúðinu: cEfí er íhílfait Oauö/ belöur fef#
ur f>ttn.

$>ó peféi orb Doeru up>pf>aflega t' peim fitga'ngí
fotub, ab géfa peim forganbi naungum og t>inum
binnar framlibnu mepar, oon um tjennar enburlt'fg*
un, benba pau ofð eingu ab ffbur fíl pefð, b° crn 'ð

2 *

20

fcaubinn \é reftaft o'ittinnj efftab ma' íjeifa, ab f>inn
framlibni fofi, foo er baubinn effi annab enn
foefn.

SSér erum af na'tturunni foo ge'rbir, ab ofð
fienbur dtti af baubanum; frjrft oer ge'fum effj
baubann umflu'ib, i)íjo'tum oe'r ab íœra ab bt'ba f)an§
tfruggir, f>ot' o'ttinn íjefur foot, og ef ab oe'r afla ceft
i)roebum|i baubann, . foo f) 0 fum oe'r aöa ceft Eooí.
Géiít mebal fií ab u'trtjma baubanð t) rQ? t ! ff u úr Dor *
um bÍ0 r fwm er peffa: ab gjera ofð eiginíega fta' benb?
íngu fem SeSúð ge'fttr t a'tninníium orbum: eft'i ec
6 túlf<m bauö, þelbuv fefuv f>ún, eiginíega, ab foo
mifíu (eiti, ab oe'r femjum ofð ab a'h'fa baubann l{f*
öjian foefni; en effi einofia til ftefð ab útrfma fra'
fja'lfum ofð tjrœbflu forir baubanum, er ofð naubfpn*
legf ab t'minba ofð baubann ít'fajian foefni, tjetbur og
oegna fteirrar forgar, er tt'bum tjeimfcefir ofð oib a'fi*
oina mifðir, 6f oe'r femjum ofð ab a'tt'ta baubann
fem focfn, mun ofð effi jianba o'tti af t)onum, f>d
í)ann feigir fit fín t' ooru t?úft, oe'r muttbum \>á efft
tjetbur fjriggjaji úr f)dft, f>d oitiic oorir, eptic leingrt

t

eba jfdmri oefu og (Í 0 if œftbaganna, feingju btunb og
f)Ot'(b ncetuvinnar, framar munbi ofð fja'tfum fúfja
gírnilegf, ef oe'r a'lt'tum baubann lífan foefni, einfum
jþegar efli eba fKÚðu brejiur tefur ab braga ntbttr
froppinn og meb t)onum oorn 3fnba, ofð munbi, feigi
eg, framac pifja f>a' girnifegf ab tet)ðaji fje'ban og fd
fjot'lb ft)ric praut og foefn fprtr erftba ooht. (gn f>ab
fem ofé fioetti girnitegt forir ofð fja'tfa, |>ab f)ib fama
munbum odr a'ít'fa tiíf)ít)biíegt ab fjdða ftjrir oora
a'fioini, einfum f>egar oifðum ab £eic »oru meb ooru

21

ffapt og funbu betra f)e'ban ob faca og »era
tneb jtriflr.

^ /

2ÍUtfot nar pab bbððnnnt monrtum mebat fyeíb*
fnöja, ab fminba fer baubantt fem foefn; f gamla?
íeílatneníiðinS bófum foma og fprir fefðtjattar greinir,
ob aubfjeb er, ab mebat ©i)bfnga fjefur oerib oenjus
legt ab fminba ffr baubann fem foefn, fmr fem tatab
er f fieim fjelgu bo'fum um anbta't fomínga eba nefnb*
armanna, foebur einatt foo ab orbi: í; a nn fofna&i
meb fínum februm.

ípab er effi nein routtg t'minban ab ft'fja baubs
anum »ib foefn, fab er effi a'n orfafa ab foefninn
fallafi baubanð bróbir, poí margt er meb peim tífí.
©ínginn oeit pab augnabtif, á t;oerju foefninn t)ftr
fjann fcerifi, foo oeit eingin pab augnablif, a' f)Ocrju
tjann tjnfgur t bauban§ ba'. ©oefninn gjorir boern
einn óí)œfílegan til attra fiarfa, fa' anbabi gétur ei
f)e(bur fiarfab. 5Dicban foefninn f)ja manni boeíur,
gtepmir f)ann attri ffnni armcebu, og ooloebi, pegar
baubinn fe'mur, pa er 0tl líféittð mceba á enbat
foefninn enburncerir og fjrefðtr mann§in§ frapta,
bauban§ fjofíb trúum oe'r, ab ei ab ein§ muni tafa
fra' of§ attan IfféinS túa, f)e!but útoega ofð œbrt
frapta pcíburcnrt þá fem f)éc f>ret;tafi, og ftjnaji
(of§ eibafi. ^pegar oér att)ugum þetta, ma'of§oprb=
afi ab baubinn fe' ncefia tffur foefni, en ef bann ec
lífur foefni, cetti t;ann pcí ab oera of§ óttafegur ?
eba cefíum oér ab una f»oí itta, ab fjarm þeimfcefir
oora ofiuini, og fretSar þá fra' lífðinS firetltu og
prautum, í)attn oeitir .ofS og peim fjoCta fjoííb, f)ann
gjoric enn meir, f)ann flptur ofS og pcí frct It'fSinS

22

ormoebu tit worð retía foburlanbð, tií ©ubö, í;»ar
uer t' ftab erfibiS etgum uon á l;m'íb, í ftab oolcrbið
á fœlu. £)f§ er ab fonnu na'ttiírtegt ab íjrœbaft

baubann, foo erum ne’r gérbir, og effi a'n orfafa,
í;elbur til pefð, ab einginn, á móti tiícetlan pefé fem
gaf lífib, b e ð' n ’ wiœbu tjtutfall fémur, fafii fra' féc
fiefSari gfof, og ftannig foipti ftg fja'lfann morgu

íeefifœri til ceft’ngar t peirri repnflujiétt, fem manni er
nú iitf)!uíub, og til peírr^r fudfomnunar, fem effi íoerift
nema t mo'tga'ng§in§ ffdla. @n oiíftné ga'fa et ofð
teitt tit pefð, ab oér meb fm' logum og fh'rum

oorum na'ttúrlegu til(;ncigíngum, og þá einé fteféart
na'tttlrlegu t>rcefcflu ftjrir baubanum, foo ab t' ooru
oalbt er, ab gjora ofð t>inn beiffa faleif foetan.

©omuleibið gétum oér meb oitinu beift {ta' forg, fem
na'ttu'rlega fjeimfœfir ofð, ftegar baubinn fippir f burt
norum a'jtoinum. ^)ab ooloebi fem baubinn frelðar
gubí)rœbba fta', og fú fcela fem íjann flpfur {>a' íií,
cetti ofð einfum ab foma tií ífugar, nib flt'f toefifceri,
og ftefði tilljugðan cefti ab fénna ofð, ab bera ftó ab
minnfía fojli meb jafnabargébt' fafnabarinð óoibfunnj
anlegleifa; oér œttum, pegar foo bec unbir ab muna,
effi einafta til pefð, fem oér Ijofum mifí, íjetfcur og
til pefð, fem oorir ninir t)afa tjreppt; oér oettum ab
muna í)öerr fa’ er, fem rccbur (t'ft og bauba manna,
og oiía ob bann á benfuð 11111 ttma fatlar ofð fjcfcan
og feigir: t’omib aptur f>év mannantui beivn.

épe'r Ijeftr ntí baubinn fforib á It'fð e pra'b merf=
iðfonu (Suörúncti’ 0Ö&6fcóttui7 fem fcefcfcifl f»ann
25ía SOíajt 1751, giftifl 5ta Sanúar 1781, en fa'I?
abifí ftann ifa 9Ióo: 1818, TCIbur I)ennar f>efuc

4

*

23

( •

fm ecrib 67 ar, og faman oib mann ftnn bjo' bmt
íjarbtnocr 37 a'r, og fœbbi bonum 10 born, í>oar af
5 eru a' Itft, fum af {tefðum I)afa tit muna fjolgab
cettum. SSofutimi pcfðarar íonu oar f»a orbinn toíu^
oerbur, en (>ab gi^rir mefia muninn, borrnig oafab
er, {teféi f’ona oafti trtílega, (;u'n grdf effi fttt punb t
jorbu, (jdbur jiunbabi ft'na fodun meb aííri altíb; t)ún
elffabi fftt íjeimili, oar Sliannð ft'nð trúfofi onnuc
í)onb, barna og t>júa gób móbir, og er (tab ei It'íil
nafnbót, ab bera {>ab nafn meb re'tfu; þœr meiga
narla mtebur beita, fem oetla pd alíri ffplbu oib
born ft'n fudnœgí, {>egar fomib f>afa nafninu a', ab
annafi ab ft'nu leiti beirra Itfamíegu {tarfir, fú fem
f)(?r fefur, oar cffi ein af {>eim f)ópnum, f)ún ól ft'n
affoœmi upp í aga og umoonbun ©roíttné, fií bugn=
abar og gubíjrœbflu, eittð og t)úti oar fja'If, bugleg
og gubfjroebb, pefð muntt {>aug og leingi tnenjar bera.
gn I)ún oar effi ab einð móbir ftnna barna, f)dbut
og finna fjjúa, og munabarlepðíngja fcm Sroftinn
íót fomafi unbit í)ennar |>af, t' einu orbi: mifil fona
i ftnni jie'ít.

íþegar nú fonan oar f>ot!íf, fem f fcerfiu orb*
um er a'oifib, \>d er í>ot meiri eptirfjón ab fjcnni,
einfum (>eim er f)enni jióbu fem nceji, f>ot' f)elbur ec
ndtíúrlegt, ab {•eféum fa'rni ab f)ún er nú burtfoílub,
(>of er mannéinð unun og abjiob fra' f)onum íefin,
effi ge'tur munnur (jennar, fem fefur, leingur íalab f)eil=
rcebi og gublegar dminnfngar, bornurn og barnaborn*
um, og meb (>eim f)oatt til gubíjrcebjiu og mannfojia.
eingin Idir (>eim fem fítfrar fonu fjafa miji, (>ótt
(>eir feffi tdrj en forgina ge'tib (>ér, og eigib (>éc ab

24

fefa, meb þot' oifi fem t)bur er géfíb 09 peirri
umbuoan, fem tjelfl gétur glabí af einum fprgjanbt
afÍDÍn. épujeib til ftefð fem S^úé fagbi um bdttuc
Sairi: efFi et (ítilFan bðtib, I;elbtif fefur í>ún.
ífjab er ftmi ftirir í)? n bi, d t)oerjum fannafi mun, a&
í>eir fem oér follum bauba, |>eic oerba oaftir, ein§
og Jieir fem fofa, pegar fa' fémur aptur, fem f)ér oar
fprrum a' Sarbrt'fi, til ab flptja þd til ffn fem I)on=
um tilf)et)ra, Jja mun fja'ft, ab effi oar úfgjort um
fiá framlibnu, belbur foáfu f>eir.

épaft ^ann t' ffnni niburlcegíngu, meb einu otbi,
géfib baubum líf, mun I;onum effi um megn, pegar
tjann fémur t' btjrb ffnni, meb (Singlum ©ub5, ab
»efja þd fem ábur foáfu í jarbarinnar ffauti.

(peféu ncefi J>á f)V)ggib ab, fjoerfu íiíl)(fbilegí
monnum er, ab fcettaji á gorfjónarinnar rábjiafanirj
íáíib t)bur fiab lt)nba, ab ©ub nú gaf albrabri og
preifíri fonu og tnóbur tjofíb, eptir oel af (jmbi Iet)ji
bagé erftbij |>ér gétib ei um f>ab efaji, ab í)ún fé
fofnub á f) entu 0 um tíma. SKinnifi meb innilegu
J>afflaeíi oib forfjón ©ubé, aCtö ftefé góba, fem obur
féll t jíaut, ft)rir milligaungu Jteféarar góbtt fonu,
fieféarar gubí)rcebbu ffinfomu áfiúblegu móburj paff=
ib pab ®ubi, fprgjanbi efíamabur, ob fú fem J?éc
áttub, eljiubub, og oar fefé oerbug ab eljfub ocert,
í)titt er fomin á íjentugum ttma, ef ei fprir t)bur, pd
ft)rir I)ana, frá rncebu líféiné og cílinnar, ab í)ún ec
fofuub. ?)bar cefi It'bur, á ffnum tfma fáib J>ér og
ab fofna, eptir jiatffama cefi, Jtegar (jeim mifla búfé=
fobur ftjníji títni tilfominn ab pér fáib j)oíIb, — ()inn

25

l

famt öefur pbur 09 bcebi, fiegar títfofíb fiaftb, 09
eptir f»ab, er f>t>erfi fil forg ne' forgar ffiínabur.

©fémtib t)bur, fa'ngab til fa' tími Eémur, uib
paug affoœmi fem ©ub b’eféabi t>bar a'ftir meb, og
fem (;u'n meb friftilegu uppfójlti, bja'Ipabi til ab gjora
fér líf, fem er fomin tií peirra, fetn ,cí uttban ftennt
ooru farin, ti( ©ubð, boetra molbir a'famt ftennar,
bot'lafl t' jarbarinnar ffauti.

©nn, birm anbi, f»ú framííbna! f)Ot'(i ftantt pft'r
fu'num cettíegg, og (a'íi marga ftfna (t'fa af f>ér lifna.
époert pab fjeimili mun fceít, boar onnur ein§ móbíc
og fjiífðmdbir fem bii oarji, í?«fuc innanbúfð fíjórtr,
foí f»ú oarft oerbug tif ab oera fprirminb pt'nS
fpn§ og ftanbS, ftt'n laun eru f)já ©ubi, og p(n (aun
eru mifil. 3ímen.

/

26

épe'r geimafi moíbir merííSfottu

©u&rttttar £)bbSbóttúr

ec fcebbifi 25ta Sftai 1751
gipíifi 5ta Sanúarii 1781
© it o tr r « bonba © t c; u c Ö cu* f y n i t

en bepbí lta 9'io'oember 1818

/

tíu barna merfileg móbir.

£u fem Iitur & gubrcrFni og gcífur,
géöpríbi | reynflu og fa»nt)it(íii friö j
í>ú fem í>eibrar góba mót>ur og tna£a,

og {)a?> bltöa brjófl fem ei gat aumt vitab —

/

í>ú munt fcmí ftnna fjenwar lífa. —

58lefðub fmtjnb befla f>i arífl
berifl bœírum fefða lanbðj
fú fíat effi ft'bur ffarta
fó fe' i bpgbum lctgra fianbð.
23o'nbafonan befia tyét,
blefðub bœmi gaf af fe'c
til fo'ma l i f b i’ tjún ft'nu ft)ni
til forgac b 6 f;ún bpgbaroini.

*

r.

27

Baíttabar Btcf

c p t i c

@ u t> nt n u £)bt>§l)í5ttur +

1 . ©Ci)|í cntt á gabbi fnjíjl
ðjoefunnat: brpabulf t)\ól
a'ngur mcgnt of pw' tjtptji,
t íefur fjúfa ffjóí,

og af fofnubi fa'rum
íjarma ffúr gtcbi tjitja fót.

2 , Slibur a' b au bur t)né
ffarbrt af bana ftgb,
atbtómgab albin tró,
cr ftcfða ffrcitfi bpgb,

lauf bar þab It'fS um (jiunbtr,
a'rocfni, trútctf, ibni, bpgb.

5. ©if öarjiú innbcel t)h
cnn |?ótt fol liggir nú,
cif ncer fltf t)nbi lór?
aubfcingin mun ci fú,
öjuörún 0 ö& 0 Öótttr btra!
aUmorgum i>aclið unntir jþú,

4. ^porfinnar barmar ta't
^jarífótginn (Sffitl nú,
fafnabat fúrt munnga'í

V

M-

28

>

•i

V

*

fu'pa fjcec born 09 f>jií
t ntinntng mo'bur 1 ftnnar,
fjoer eb nar boebi f)oO 09 trú.

5. SSon er ab oefi (^rtgb^
ninattna mifðir ftír,

er fteir fem unna trigb
i fatía banabtir,
einfum pá enir la'fnu
noru forr ffjdl 09 oernbar múr.

6 . ©nn pú, fem orj)tn molb
ert f) u ú« oooíi fpn,
m 0 rgum barft manni á folb
er ma'íít na til jþt'n,

mdbir, ja mœbrum befrt,
orbðft;r ftinn fítfur albrei bofn.

7. ípd ötlji bioríutt bnú/

^elbrobba fa'rin firtb,
famt aíla fefar f»ra',
famfunba oonin blíb,
fof mdbir! fof í fribi,

un§ raeb útoolbum oafna (pb.

r

r

*

k

\

J

Lbs - íslandssafn